آنتونیو کاسانو؛ ستارهای که قدر خودش را ندانست
آنچه هواداران فوتبال را به یک بازی زیبا جذب میکند اغلب حاصل علایق و ترجیحات شخصی است؛ یک نمایش بزرگ، یک جادوی انفرادی و یک لحظه نبوغ غیرمنتظره و رساندن یک تیم به پیروزی در دقیقه آخر، بیدرنگ هوادار تیم گلزن را به رضایت و شادی میرساند، تنش میان هواداران دو تیم در یک دربی حساس برای هواداران به دنبال هیجان رضایت بخش است، حتی تابلوهایی که پیش از شروع یک مسابقه به نمایش گذاشته میشود نیز نشانگر هیجان آنهاست.
بیشتر هواداران این رویا را دارند که بازیکن مورد علاقهشان برای تیم محبوبشان بازی کند و سالها در آنجا به موفقیت برسد، برخی دیگر جذب بازیکنانی با شخصیتهای متفاوت میشوند و باید گفت که بازیکنان کمی در تاریخ فوتبال که از «آنتونیو کاسانو»، پسر طلاییِ باری، خصوصیات متفاوت بیشتری داشته باشند.
کاسانو کنار پدرش در محلهای فقیرنشین به نام «سننیکولا» در شهر باری بزرگ شد. وقتی به سنین جوانی رسید پدرش او و مادرش را ترک کرد و آنها مجبور شدند که خود امرار معاش کنند. آنتونیو جوانی پوست کلفت و مصر بود، شرایط زندگیش مساعد به حساب نمیآمد اما او ماموریت زندگی خود را میدانست؛ آنتونیو نمیخواست قربانی محیط زندگیاش باشد و به همین دلیل نیز از تواناییاش کمک گرفت تا با پاهایش از شرایط سختی که داشت فرار کند.
مانند بسیاری از گذشتگان، آنتونیو رو به «فوتبال» آورد و این ورزش به وسیلهای تبدیل شد که کاسانو نان شبش را از آن مهیا کند، به این ترتیب که کاسانو روی خودش برابر افرادی که از او بزرگتر بودند شرطبندی میکرد تا بتواند پولی به دست بیاورد. در نهایت در یکی از روزهایی که او در خیابان مشغول شرط بندی بود، یکی از استعدادیابان تیم باری توانایی این فانتزیستای جوان را دید و او را به آکادمی باری کشاند. کاسانو به سرعت پیشرفت کرد و در دسامبر ۱۹۹۹ در ۱۷ سالگیاش برای اولین بار در سریآ به میدان رفت و در دیدار برابر لچه با پیراهن باری به کار گرفته شد.
طولی نکشید که کاسانوی جوان استعدادش را به رخ همگان کشید؛ او را جواهر باری مینامیدند و آنتونیو جوان نیز در همان دومین دیدارش توانست کاری را انجام دهد که بسیاری از بازیکنان جوان رویایش را در سر دارند؛ کاسانو در دیدار برابر اینتر در «جوزپه مهآتزا» در دقیقه ۸۹ روی یک پاس قطری بلند فرار خوبی داشت و توانست توپ را با بیرون پای راستش کنترل کند. همین هنگام «کریستین پانوچی» و «لوران بلان» – دو مدافع مستحکم تراتزوری – به او نزدیک شدند و کاسانو با عبور از هر دو، با یک ضربه دقیق و تماشایی توانست «فابریزیو فرون» را هم مغلوب کند تا باری به پیروزی ۲ بر یک برابر آبیومشکیپوشان شهر میلان دستی یابد.
آن بازی در روند زندگی کاسانو به گفته خودش نقش مهمی داشت. او در سال ۲۰۱۰ کتاب زندگینامه خود را با عنوان «به شما همه چیز را خواهم گفت» اعتراف کرد که آن جدال حساس، او را از مسیر اشتباه دور نگاه داشت: «اگر بازی برابر اینتر نبود، شاید دزد یا چیز بدتری میشدم. آن مسابقهای بود که استعدادم را به نمایش گذاشت و من را از آیندهای پوچ نجات داد.»
به کاسانو لقب «فانتانتونیو» داده بودند و شهرت بازی جذابش به سرعت پخش شد. آنتونیو به سرعت به بازیکنی تبدیل شد که میتوانست به تنهایی نتیجه هر مسابقهای را به نفع تیمش رقم بزند اما کاسانو که رویای تبدیل شدن به گلزنی بزرگ کنار «روبرتو باجو» را داشت، ناکام ماند چرا که شخصیت پرخاشگرش به او اجازه ساختن دوران ورزشی باشکوهی را نداد.
آنتونیو کاسانو پس از دو فصل حضور در باری و در ۱۹ سالگی راهی پایتخت ایتالیا شد تا زیر نظر «فابیو کاپلو» در تیم رم – مدافع عنوان قهرمانی – بازی کند. جالوروسی با ۳۰ میلیون یورو کاسانو را به خدمت گرفت و به این ترتیب آنتونیو در آن زمان عنوان گرانترین بازیکن زیر ۲۰ سال جهان را از آنِ خود کند. او در رم کنار «فرانچسکو توتی» به یکی از بازیکنان مهم تیم تبدیل شد ولی از همان ابتدا مشخص بود که چالش بزرگ کاپلو نه استفاده درست از کاسانو در ترکیب، بلکه رام کردن خوی تند جوان سرکش ایتالیایی است.
کاسانو در نخستین فصل حضور در رم توانست ۵ گل به ثمر برساند و جایزه بهترین بازیکن جوان سریآ را به دست آورد، با این وجود اما آنتونیو در رم مشکلات خودش را داشت؛ پس از درگیری با داور پس اخراج در فینال جام حذفی ایتالیا که با شکست ۴ بر یک مقابل میلان همراه شد، کاپلو روی نام کاسانو قلم قرمز کشید.
ژانویه ۲۰۰۶، آنتونیو با پنج میلیون یورو راهی اسپانیا و شهر مادرید شد؛ او به رئال مادرید پیوست تا در کنار ستارگانی همچون «رائول»، «زینالدین زیدان» و «دیوید بکهام» به میدان برود. امری که برای هر جوانی باید رویایی و انگیزهبخش باشد ولی کاسانو در مادرید هم روحیه و سبک زندگی نوجوانانه خود را از دست نداد و همین امر او را از موفقیت بازداشت؛ مهمانیهای پرتعداد و عادات غذایی نامناسب او را از شرایط بدنی مناسب دور کرده بود و هواداران به او لقب «El Gordito» دادند. در سوی دیگر نیز بیاحتیاطیها و عدم اشتیاق کاسانو، «مارچلو لیپی» را به این نتیجه رساند تا نام آنتونیو را از لیست تیم ملی ایتالیا برای حضور در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان خط بزند؛ تورنمنتی که ایتالیا در آن به قهرمانی رسید تا کاسانو حسرت این افتخار بر دلش بماند.
در فصل ۰۷-۲۰۰۶، کاپلو برای دومین مرتبه هدایت رئال را برعهده گرفت، رابطه او و کاسانو اما به حدی شکرآب شده بود که امیدی به جبران و بهبود نداشت. «رامون کالدرون» – رئیس وقت باشگاه رئال مادرید – بعدها اعلام کرد که مهاجم ایتالیایی برای باشگاه و کاپلو احترامی قائل نبود.
نتیجه را میتوانید پیشبینی کنید؛ جدایی و خروج از سانتیاگو برنابئو. در ادامه شهر جنوا به نقطه آسایشی برای کاسانو تبدیل شد. در آگوست ۲۰۰۷ باشگاه سمپدوریا او را به صورت قرضی جذب کرد و کاسانو چند سال خوب را در شهر جنوا با پیراهن سمپدوریا پشت سر گذاشت به حدی که آمادگی بدنی خود را بازیافت و مهره کلیدی تیمش بود.
آنتونیو در اولین فصل حضورش در سمپدوریا با حرکات مخصوص خود و علاقهاش به گلزنی توانست در ۲۲ بازی ۹ گل به ثمر برساند و ۶ پاس گل از خود به جای بگذارد تا به تیم تحت هدایت «والتر ماتزاری» در قرار گرفتن در رتبه پنجم و کسب سهمیه لیگ اروپا کمک شایانی کرده باشد.
اما کاسانو حتی در فصل موفق خود هم دست از حرکات بچگانهاش برنداشت و به دلیل پرتاب پیراهنش پس از اخراج برابر تورینو، ۵ بازی محروم و ۱۵ هزار یورو جریمه شد. با تمام این تفاسیر ولی «ریکاردو گارونه» – مالک باشگاه سمپدوریا – تصمیم به جذب قطعی او که بازیکنی آزاد بود گرفت. برای مدتی موقت تندخوییها و کجخلقیهای کاسانو رنگ باخت و او به عنوان کاپیتان دوم سمپدوریا هم معرفی شد. به نظر زمان آن فرا رسیده بود که کاسانو درون زمین و با بازیاش حرفش را بزند. با اضافه شدن «جامپائولو پاتزینی» در زمستان از فیورنتینا به سمپدوریا، آنتونیو و او زوج خطرناکی در خط حمله تشکیل دادند که در نهایت موجب شد سمپدوریا سهمیه لیگ قهرمانان اروپا را کسب کند. گرونه آنها را با زوج «روبرتو مانچینی» و «جیانلوکا ویالی» – که در فصل ۹۱-۱۹۹۰ برای سمپدوریا نخستین و تنها قهرمانی در سریآ را به ارمغان آوردند – مقایسه کرد. کاسانو اما در جشن باشگاه شرکت نکرد. همین مسئله آتش اختلافش با گرونه را شعلهور ساخت و در نهایت میلان وارد ماجرا شد و در زمستان ۲۰۱۱ با پرداخت تنها ۳ میلیون یورو، یاغی رامنشدنی فوتبال ایتالیا را به سنسیرو کشاند.
کاسانو دو فصل در میلان توپ زد، جایی که با حضور مهاجمانی مانند «زلاتان ابراهیموویچ»، «روبینیو» و «الکساندر پاتو» که هر یک در تیم «ماکسیمیلیانو آلگری» تقش مهمی داشتند، به ندرت فرصت بازی به آنتونیو میرسید. البته او با پیراهن روسونری به قهرمانی سریآ دست یافت.
چند ماه بعد یعنی در اکتبر ۲۰۱۱، میلان مهمان رم بود و توانست میزبان را ۳ بر ۲ شکست دهد. در همان شب اتفاق تلخی برای کاسانو رخ داد؛ او که احساس ناراحتی داشت به پزشک مراجعه کرد و پزشکان متوجه شدند که او دچار بیماری قلبی شده و خون به اندازه کافی به مغزش پمپاژ نمیشود! کاسانو خیلی زود تحت عمل جراحی قلب قرار گرفت.
برای کاسانو این اتفاق به منزله شروعی دوباره بود؛ ترس از مرگ و عشق و حمایت هواداران و دوستانش از سرتاسر جهان چشمان آنتونیو را به حقیقت گشود. او حالا میخواست با حرکات و کارهایش در زمین مسابقه در خاطرهها بماند. پنج ماه پس از عمل جراحیاش به میادین بازگشت و به عنوان بازیکن جانشین در شکست ۲ بر یک میلان برابر فیورنتینا به میدان رفت. آنتونیو باانگیزه که سلامت خود را بازیافته بود توانست «چزاره پراندلی» را متقاعد کند تا او را به یورو ۲۰۱۲ ببرد. کاسانو در یورو ۲۰۱۲ کنار مهاجمی قرار گرفت که از لحاظ شخصیتی به شدت نزدیک به او بود: «ماریو بالوتلی».
البته اینبار کاسانو ۲۹ ساله در زمین جنجالساز نشد ولی خارج از مستطیل سبز حرفی را به زبان آورد که نباید. هنگامی که از او پرسیده شد «آیا در تیم بازیکن همجنسگرایی حضور دارند؟» سریع پاسخ داد: «امیدوارم که تعدادشان صفر باشد.» پاسخ آنتونیو موجی از اعتراضات را به همراه داشت و همجنسگرایان دست به اعتراض علیه زدند. ستاره اعتقاد داشت که مطبوعات و رسانهها منظور او را اشتباه متوجه شدهاند و خیلی زود مجبور به عذزخواهی شد: «واقعاً متاسفم که صحبتهایم باعث ناراحتی و اعتراض همجنسگرایان شد. همجنسگرا ستیزی در من جایی ندارد. من قصد توهین به کسی را نداشتم.»
یوفا مهاجم ایتالیایی را ۱۵ هزار یورو جریمه کرد اما آنتونیو در آن یک ماه در اوکراین و لهستان نمایشهای چشمگیری با پیراهن ایتالیا ارائه داد و با پیراهن شماره ده آتزوری بهترین نمایشهایش را به تصویر کشید؛ او در طول شش بازی تنها یک گل برابر ایرلند در مرحله حذفی بازیها زد اما اوج هنرنماییاش به دیدار نیمهنهایی برابر مانشافت مربوط میشد که توانست پاس گل نخست بالوتلی را فراهم کند. ایتالیا آن شب آلمان را شکست داد و به فینال رسید اما در فینال با نتیجه ۴ بر صفر مغلوب اسپانیا شد و از کسب قهرمانی بازماند.
تابستان بعدی میلان ابراهیموویچ و «تیاگو سیلوا» را به فروش رساند و همین مسئله باعث شد تا کاسانو هم دنبال مقصد جدیدی بگردد. اینتر به او علاقه نشان داد و در نهایت طی قراردادی او در ازای مبلغی مشخص و انتقال پاتزینی به میلان، راهی اینتر شد. نراتزوری در تک فصل حضور کاسانو روزهای خوبی را سپری نکرد؛ فصلی که «آندرهآ استراماچونی» نتوانست رختکن را مدیریت کند و در نهایت اینتر به مقامی بهتر از نهمی دست نیافت.
آنتونیو پس از یک فصل پوشیدن پیراهن نراتزوری، بار سفر به مقصد پارما بست. در آنجا سخت تلاش کرد و از حاشیههایش کاست تا در فصل ۱۴-۲۰۱۳ با ۱۲ گل و ۸ پاس گل نقش مهمی در ششمی پارما و کسب سهمیه لیگ اروپا داشته باشد. در نهایت شرایط سخت مالی باشگاه و ورشکستگیشان باعث فسخ قرارداد آنتونیو کاسانو شد تا او به سمپدوریا بازگردد. پس از یک سال، «ماسیمو فررو» – مالک باشگاه – از عدم نیاز به او سخن گفت و کاسانو با تیم جوانان باشگاه به تمرین پرداخت تا اینکه سال ۲۰۱۷ به شکل رسمی از این باشگاه نیز جدا شد.
او دگیر بازیکنی آزاد محسوب میشد و شایعات انتقالش به چین به گوش میرسید اما خودش هیچ علاقهای به بازی در لیگ چین نشان نداد. تابستان ۲۰۱۷ و در بین شایعات، پیشنهاد ورونا – که تازه به سریآ بازگشته بود – از راه رسید و کاسانو در ورونا کنار پاتزینی به میدان رفت. البته دیگر قطعاً میدانید که هر کجا که کاسانو پا بگذارد، حاشیه هم از راه خواهد رسید؛ همینگونه نیز شد و در ۲۴ جولای همان سال و چند هفته پس از پیوستن به ورونا، کاسانو اعلام بازنشستگی کرد و اعلام داشت که قصد دارد خانوادهاش را در اولویت قرار دهد. همسرش «کارولینا مارسیالیس» پس از مدتی در شبکههای مجازی فاش کرد که آنتونیو به دنبال تیمی جدید است اما کاسانو این ادعا را تکذیب کرد و گفت: «کارولینا اشتباه کرده بود. من پس از فکر کردن و سنجیدن جوانب تصمیم گرفتم خداحافظی کنم. من دیگر فوتبال بازی نمیکنم. از شهر ورونا، هواداران تیم و رئیس باشگاه معذرت میخواهم. یک مرد ۳۵ ساله باید انگیزه داشته باشد و من حالا احساس میکنم اولویتم حضور کنار همسر و فرزندانم است.»
کاسانو یک ستاره بزرگ بود که هرگز به برزگی نرسید، او استعداد بالایی داشت و همه او را یکی از بزرگان تاریخ فوتبال ایتالیا پیشبینی میکردند اما رفتارش داخل و خارج از زمین او را از این هدف دور کرد. حالا بسیاری حسرت میخورند که اگر کاسانو راه دیگری در پیش میگرفت تا چه حد در فوتبال موفق بود.